Geplaatst op

Multiplex

Multiplex en triplex zijn plaatvormige composietmaterialen die opgebouwd zijn uit een oneven aantal houtfineerlagen die kruiselings op elkaar verlijmd worden. Oorspronkelijk werd de benaming “triplex” enkel gebruikt voor platen met drie lagen en “multiplex” voor de platen met vijf of meer lagen. Tegenwoordig gebruikt men de benamingen “triplex” en “multiplex” ook wel door elkaar.

Lijmen

De meest gebruikte lijmen zijn polycondensatielijmen zoals ureumformaldehydelijm, fenolformaldehydelijm, melamineformaldehydelijm en resorcineformaldehydelijm.

Nadat de fineerlagen gedroogd zijn naar het juiste vochtgehalte worden ze onder druk en bij hoge temperatuur op elkaar verlijmd. Na het verlijmen worden de platen op (standaard)maat gezaagd en eventueel geschuurd.

Benaming

Multiplex-platen worden soms genoemd naar de dekfineren (buitenlagen), zodat het mogelijk is dat “berken multiplex” binnenlagen heeft in bijvoorbeeld populier, of een naaldhoutsoort zodat het goedkoper is. Waar het voor de toepassing belangrijk is wordt in de handel dan ook meestal gespecificeerd wat de binnenlagen zijn. In andere gevallen wordt de plaat ook wel vernoemd naar de binnenlagen, en wordt het dekfineer op de koop toe genomen.

Houtsoorten

Aanvankelijk werd multiplex van berkenhout gemaakt en later werd ook eiken- en mahoniehout gebruikt. Een andere veel toegepaste houtsoort is okoumé.

Voordelen

De voordelen van multiplex:

  • Efficiënter gebruik van het hout, ook de andere minderwaardige stukken van de boom worden gebruikt, bijvoorbeeld voor de binnenlagen van het multiplex.
  • Door de gekruiste lagen is de plaat in sommige richtingen sterker dan massief hout van dezelfde afmetingen en hetzelfde gewicht.
  • Multiplex vertoont minder werking dan massief hout.
  • Verkrijgbaar in verschillende diktes (van minder dan 1 mm tot 40 mm en meer) en afmetingen (standaard meestal 2,50 of 2,44 m x 1,22 m, maar ook tot 12 m lang indien nodig)
  • Multiplex is veel sterker en lichter dan mdf, en kent vrijwel geen kruip. Multiplex geniet daarom voor belaste beplating de voorkeur.

Types en toepassingen

Er bestaan verschillende soorten multiplex, al naargelang de toepassing. Multiplex platen zijn in te delen in verschillende categorieën:

  • Constructiemultiplex, dus waar de sterkte belangrijker is dan het uiterlijk. Deze worden bijvoorbeeld gebruikt in de bouw voor niet-zichtbare toepassingen of voor verpakking.
  • Decoratieve multiplex die meestal voorzien is van wat men noemt ‘edelfineren’, dus mooie houtsoorten, en gebruikt wordt voor zichtbare toepassingen
  • speciale multiplex, zoals vliegtuigtriplex, kogelwerende multiplex enzovoort.
  • Indien gewicht een rol speelt kan multiplex uit Albasiahout een oplossing bieden.
  • Multiplex WBP water boiled proof is geschikt voor toepassing in een vochtige omgeving.

Voor een aantal toepassingen wordt multiplex ook voorzien van speciale (dek)lagen, zoals een antislipfilm voor gebruik als vloer, een gladde film voor gebruik in bekisting (betonplex), een binnenlaag in lood voor toepassingen in ziekenhuizen (röntgenstraling) enz.

Multiplex is een ideale kernplaat voor de verlijming langs beide zijden met een decoratief hogedruklaminaat, voor gebruik in keuken- en interieurbouw.

Voor speciale toepassingen wordt ook weleens afgeweken van het principe van het oneven aantal lagen of van het steeds om en om kruisen van de fineerlagen.

Multiplex wordt vaak gebruikt in de bouw voor bijvoorbeeld daken en bekisting van een betonfundering. Voor deze opdracht heb ik Russisch Berken Multiplex gebruiktrussisch, berken, multiplex

Geschiedenis

Reeds honderden jaren voor Christus vervaardigden de Egyptenaren en Chinezen fineer, dat verlijmd werd tot triplex. In de 17e en 18e eeuw werd een dikke vorm van fineer (plakhout genaamd) in de meubelindustrie gebruikt. In 1819 begon de meubelmaker Michael Thonet (1796-1871) een bedrijf in Boppard, waar hij proeven deed om hout te buigen met stoom. Vanaf 1830 produceerde hij stoelen die bestonden uit stroken fineer die in een vorm werden gelijmd en geperst.

Het fineer werd aanvankelijk verkregen via zagen. In 1830 werd echter de fineersnijmachine uitgevonden, terwijl vanaf 1890 fineerschilmachines ingang vonden.

Patenten op de toepassing van multiplex werden in de Verenigde Staten reeds vanaf 1865 aangevraagd. Een aanvraag uit 1874 vermeldde: Als er drie lagen fineer gebruikt worden, staat de draad van de middelste recht op die van de buitenste lagen. De veerkracht en sterkte van het fineer wordt daardoor aanmerkelijk vergroot.

Omstreeks 1905 werd triplex in de Verenigde Staten verder ontwikkeld en kwam het als zodanig in de handel. In Nederland waren het de Rotterdamse firma Leijden & van Beest en de Amsterdamse firma C.J. Jung & Co. die als eersten met dit product op de markt kwamen. In 1911 begon de Eindhovense firma Picus met de vervaardiging ervan. Aanvankelijk werd het materiaal voornamelijk gebruikt in de vliegtuigbouw en in de meubelindustrie. Ook in scheepsinterieurs werd dit materiaal veelvuldig toegepast. Vanaf 1917 adverteerde Picus met door hen leverbare triplexplaten.

Ik probeer het multiplex op creative manieren in te zetten voor diverse projecten, zoals deze hanglamp
Houten, hanglamp, berken

Geplaatst op

Douglas Fir hout

Douglas is een houtsoort, afkomstig van de douglasspar. Het spint is bleekbruin; het kernhout is roze-bruin: het spinthout is niet-duurzaam (klasse 5); het kernhout is matig duurzaam (klasse 3-4). Het hout van alhier gegroeide bomen noemt men ‘inlands douglas’.

Het hout is in grote afmetingen beschikbaar en wordt bijvoorbeeld voor spantconstructies gebruikt. Ook wordt veel douglas verwerkt tot multiplex. Bij gevelconstructies zoals deuren en kozijnen wordt het hout veelvuldig toegepast. Zoals bij alle houtsoorten geldt dat bij toepassing buitenshuis het spinthout verduurzaamd of geschilderd hoort te worden.

Oregon pine

Van oude douglasbomen uit de Verenigde Staten afkomstig hout staat in Nederland bekend als Oregon pine. Het is vanwege de gunstige eigenschappen voor bijna alle doeleinden te gebruiken, zoals in de bouw, voor vloeren, schuttingen, masten etc. Oregon pine wordt gebruikt voor binnen- en buitentimmerwerk en in de meubelmakerij. Voor ladderbomen en gymnastiektoestellen wordt het gebruikt vanwege de grote veerkracht. Door de grote sterkte en taaiheid werd het bovendien vaak gebruikt voor masten van schepen.

Als het kwartiergezaagd wordt is het zeer stabiel en bovendien heeft het dan een fraaie streeptekening.

Zolang Oregon pine niet gelakt is, moet het uit de zon en uit de buurt van kachels gehouden worden; er komen gemakkelijk haarscheurtjes in.

Ik gebruik Douglas Fir hout graag voor uithangborden vanwege zijn duurzaamheid. Het splintert wel een beetje maar op afstand zie je hier niets van.

Voor maatwerk uithangborden

Geplaatst op

Zebrano

Zebrano is een houtsoort met een opvallende strepentekening die aan zebra’s doet denken. Het is een vaste, sterke houtsoort met een matig grove tot grove nerf.

Zebrano wordt gebruikt in decoratieve toepassingen: meubelen, snij- en beeldhouwwerk, knoppen en handgrepen. Het laat zich goed draaien. Het is ook in de handel als fineer. Tevens wordt dit type houtafwerking in veel modellen van het automerk Mercedes gebruikt om een klassieke uitstraling te geven aan het interieur.

Het hout wordt geleverd door bomen van het geslacht Microberlinia (familie Leguminosae), voorkomend in tropisch West-Afrika: in Gabon heet het “Zingana” of “Izingana”.

In deze kettingenketting, padoek, zebrano, houtheb ik Zebrano gebruiktketting uit hout

Geplaatst op

Padoek

Afrikaans padoek is het hout van Pterocarpus soyauxii. De boom kan tot 50 meter hoog worden en krijgt een kruin van circa 30 meter. Andere typische kenmerken zijn de rode stof die de schors afscheidt en de smalle aanloopwortels van ongeveer 6 cm.

Het hout is in Europa de bekendste en meest gebruikte padoeksoort, maar er bestaan ook andere soorten (Andaman en Indisch padoek).

Het kernhout van Afrikaans padoek is fel oranjeachtig rood, ook wel koraalrood genoemd, vandaar ook wel de Franse naam corail. Bij blootstelling aan licht verandert deze kleur snel tot vaal roodbruin en op den duur tot zwartbruin. Padoek is een zeer stabiele houtsoort die niet werkt en nauwelijks vervormt.

Hier 2 voorbeelden padoek, afrikaans, hardhoutwaar ik Padoek heb gebruiktketting, padoek, zebrano, hout

Geplaatst op

Danish Oil

Danish Oil gebruik ik vaak om mijn producten te verfraaien. Het kan van een saai stuk een bijzonder mooi eindproduct maken.

Hier een voorbeeld van voordanish, oil, vernis, olieen na Danish Oil.
danish, oil, vernis, olie

Danish oil (merk Rustins), In Nederland ook wel Deense olie genoemd, is een kwalitatief hoogwaardige houtolie, die wereldwijd door veel houtbewerkers, en met name voor skulpturen / carvingbeelden. Deense olie is een tung olie, vermengd met andere natuurlijke oliën en harsen. Deze houtolie dringt diep door in alle houtsoorten en zorgt voor een harde satijnachtige tot (als je dat wilt) glanzende afwerking. Het is geschikt voor zowel binnen als buiten gebruik en het is een olie die eenvoudig met een kwast of doek aan te brengen is. Het dient kwistig aangebracht te worden, waarna na enkele minuten de overtollige olie met een doek verwijderd moet worden. Hierna kan een tweede laag aangebracht worden en de olie worden uitgewreven.

danish, oil, vernis, olie, tungDe droogtijd bedraagt 4 tot 6 uur, afhankelijk van de omgevings-temperatuur en de dichtheid van het hout. In tegenstelling tot hout dat met lijnzaadolie behandelt is, trekt hout dat met deze olie behandelt is geen stof aan. Hout dat buiten is moet, om mooi te blijven, jaarlijks minimaal eenmaal ingeolied worden. Dit is afhankelijk van de houtsoort. De duurzaamheid van dit hout wordt verhoogd, door de eerste behandeling met Danish oil deze 1 op 1 met terpentine te verdunnen. Hierdoor dringt de olie dieper in het hout. Geadviseerd wordt om hierna 3 onverdunde lagen aan te brengen.

Geplaatst op

Spalted wood

Spalting is elke vorm van houtkleuring veroorzaakt door schimmels. Hoewel het voornamelijk voorkomt in dode bomen, kan spalting ook voorkomen bij levende bomen onder stress. Hoewel spalting gewichtsverlies en krachtverlies in het hout kan veroorzaken, wordt door houtbewerkers gezocht naar de unieke kleur en patronen van spalted hout.

Types


Spalting is onderverdeeld in drie hoofdtypen: pigmentatie, witrot en zonelijnen. Spalthout kan een of al deze soorten in verschillende mate vertonen. Zowel hardhout (loof) als zachthout (naald) kan spalten, maar zonelijnen en witrot komen vaker voor op hardhout vanwege enzymatische verschillen in witrottende schimmels. Bruinrot komt vaker voor bij coniferen, hoewel bekend is dat één bruinrot, Fistulina hepatica (biefstukschimmel), spalting veroorzaakt bij loofbomen.

pigmentatie


Pigmentatie wordt veroorzaakt wanneer schimmels extracellulaire pigmenten produceren in hout. Bluestain is ook een vorm van pigmentatie; blauwvlekpigmenten zijn echter over het algemeen gebonden in de celwanden van hyfen. Een zichtbare kleurverandering is te zien als er voldoende hyfen in een gebied zijn geconcentreerd. Pigmenterende schimmels die zijn geclassificeerd als spattende schimmels, doen hout rotten, ze doen dit gewoon in een langzamer tempo (zacht rottend) dan witrottende schimmels. De meest voorkomende groepen pigmentvlekken zijn de imperfecte schimmels en de ascomyceten. Schimmels, zoals Trichoderma spp., worden niet beschouwd als spetterende schimmels, omdat hun hyfen het hout niet intern koloniseren en ze niet de enzymen produceren die nodig zijn om de componenten van de houtcelwand te verteren.

Witrot


De gevlekte witte holtes en het bleekeffect dat wordt gezien in spalted hout is te wijten aan witrotschimmels. Deze schimmels worden voornamelijk aangetroffen op hardhout en “bleken” door het consumeren van lignine, het licht gepigmenteerde gebied van een houten celwand. Enige witrot kan ook worden veroorzaakt door een effect dat lijkt op pigmentatie, waarbij de witte schimmeldraden van een schimmel, zoals Trametes versicolor (Fr.) Pil., zo geconcentreerd zijn in een gebied dat een visueel effect wordt gecreëerd.

Zowel kracht als gewichtsverlies treden op bij witrotverval, waardoor het “punky” gebied ontstaat waarnaar vaak wordt verwezen door houtbewerkers. Bruinrot, het “onaangename” type spalting, degradeert lignine niet, waardoor een kruimelig, gebarsten oppervlak ontstaat dat niet kan worden gestabiliseerd. Beide soorten rotting zullen, indien ongecontroleerd, hout onbruikbaar maken.

Zonelijnen


Donkere stippen, kronkelende lijnen en dunne strepen van rood, bruin en zwart staan ​​bekend als zonelijnen. Dit type spalten treedt niet op vanwege een specifiek type schimmel, maar is in plaats daarvan een interactiezone waarin verschillende schimmels barrières hebben opgeworpen om hun hulpbronnen te beschermen. Ze kunnen ook worden veroorzaakt door een enkele schimmel die zichzelf afbakent. De lijnen zijn vaak klompjes hard, donker mycelium, ook wel pseudosclerotiële plaatvorming genoemd.

Zonelijnen zelf beschadigen het hout niet. De schimmels die verantwoordelijk zijn voor het maken ervan, doen dat echter vaak. Spalthout wordt ook wel webhout genoemd.

Voorwaarden


Voorwaarden die nodig zijn voor spalting zijn dezelfde als de voorwaarden die nodig zijn voor schimmelgroei: vaste stikstof, micronutriënten, water, warme temperaturen en zuurstof.

Water: Hout moet verzadigd zijn tot een vochtgehalte van 20% of hoger om schimmelkolonisatie te laten plaatsvinden. Hout dat onder water is geplaatst, heeft onvoldoende zuurstof en kolonisatie kan niet plaatsvinden.

Temperatuur: De meeste schimmels geven de voorkeur aan warme temperaturen tussen 10 en 40 °C, met snelle groei tussen 20 en 32 °C.

Zuurstof: Schimmels hebben niet veel zuurstof nodig, maar omstandigheden zoals wateroverlast zullen de groei remmen.

Tijd: Verschillende schimmels hebben verschillende hoeveelheden tijd nodig om hout te koloniseren. Uit onderzoek naar enkele veelvoorkomende spalting-schimmels bleek dat Trametes versicolor, in combinatie met Bjerkandera adusta, acht weken nodig had om blokjes Acer saccharum van 1,5 inch (38 mm) te spalken. De kolonisatie ging verder na deze periode, maar de structurele integriteit van het hout kwam in gevaar. Uit hetzelfde onderzoek bleek ook dat Polyporus brumalis, in combinatie met Trametes versicolor, 10 weken nodig had om blokjes van dezelfde grootte te spalken.

Vaak gespalt hout


Het Ohio Department of Natural Resources ontdekte dat bleek hardhout het beste bestand was tegen spatten. Enkele veel voorkomende bomen in deze categorie zijn esdoorn (Acer spp.), berk (Betula spp.) en beuk (Fagus spp.). Recent onderzoek suggereert echter dat suikeresdoorn (Acer saccharum) en esp (Populus sp.) de voorkeur hebben van zowel witrot als pigmentschimmels.

Veel voorkomende spalting-schimmels


Een van de lastigere aspecten van spalting is dat sommige schimmels niet alleen hout kunnen koloniseren; ze vereisen dat andere schimmels hen zijn voorgegaan om gunstige omstandigheden te creëren. Schimmels vorderen in golven van primaire en secundaire kolonisatoren, waar primaire kolonisatoren in eerste instantie hulpbronnen vastleggen en controleren, de pH van het hout en zijn structuur veranderen, en zich vervolgens moeten verdedigen tegen secundaire kolonisatoren die vervolgens het vermogen hebben om het substraat te koloniseren.

Ceratocystis spp. (Ascomycetes) bevat de meest voorkomende schimmels met blauwe vlekken. Andere pigmenterende schimmels zijn onder meer Chlorocibori aeruginascens, Chlorociboria aeruginosa, Scytalidium cuboideum en Scytalidium ganodermophthorum. Trametes versicolor, (Basidiomycetes) komt over de hele wereld voor en is een snelle en efficiënte witrot van hardhout.

spalted, wood, klok
Deze klok heb ik gemaakt van Spalted Vurenhout. Ik heb het 2 jaar buiten laten liggen, zodat de schimmels hun werk konden doen. met een mooi resultaat!

Geplaatst op

Bookmatching

Bookmatching is de praktijk van het matchen van twee (of meer) houten of stenen oppervlakken, zodat twee aangrenzende oppervlakken elkaar spiegelen en de indruk wekken van een geopend boek.

Zoals toegepast op hout, wordt bookmatching meestal gedaan met fineer (op verschillende manieren geproduceerd), maar kan ook met massief hout. De techniek wordt gebruikt om een verscheidenheid aan objecten te verfraaien, zoals meubels, violen, gitaren of het interieur van luxe auto’s. De twee aangrenzende vlakken zijn vervaardigd uit hetzelfde stuk hout, waardoor ze (bijna) exact hetzelfde uiterlijk hebben, maar dan gespiegeld. Het uiteindelijke effect varieert met het gekozen hout en kan variëren van extreem subtiel (zodat de twee oppervlakken bijna een enkel stuk hout lijken te zijn), tot dramatische effecten met golvende nerven, zoals in high-end gitaren.

Bookmatching is ook mogelijk met marmer of andere steen met een patroon.

Ik heb deze techniek gebruik voor deze klok.bookmatch, klok, douglas, fir, danish, oil

Geplaatst op

Culturele betekenis


Nabije Oosten


Het oudst bekende voorkomen van het patroon van “overlappende cirkels” dateert uit de 7e of 6e eeuw BCE, gevonden op de drempel van het paleis van de Assyrische koning Aššur-bāni-apli in Dur Šarrukin (nu in het Louvre).

levensbloem, flower of life, eikenhout, kopen
Het ontwerp wordt in de eerste eeuwen van onze jaartelling wijdverbreid. Een vroeg voorbeeld zijn vijf patronen van 19 overlappende cirkels die zijn getekend op de granieten zuilen in de tempel van Osiris in Abydos, Egypte, en nog eens vijf op een zuil tegenover het gebouw. Ze zijn getekend in okergeel en sommige zijn erg vaag en moeilijk te onderscheiden. De patronen zijn graffiti en komen niet voor in inheemse Egyptische ornamenten. Ze dateren meestal uit de vroege eeuwen van de christelijke jaartelling, hoewel middeleeuwse of zelfs moderne (begin 20e eeuw) oorsprong niet met zekerheid kan worden uitgesloten, aangezien de tekeningen niet worden genoemd in de uitgebreide lijsten van graffiti in de tempel samengesteld door Margaret Murray in 1904.

Soortgelijke patronen werden soms in Engeland gebruikt als apotropische tekens om te voorkomen dat heksen gebouwen binnengingen. Inwijdingskruisen die punten aangeven in kerken die zijn gezalfd met wijwater tijdens een kerkinwijding, nemen ook de vorm aan van overlappende cirkels.

In de islamitische kunst is het patroon een van de verschillende arrangementen van cirkels (andere worden gebruikt voor vier- of vijfvoudige ontwerpen) die worden gebruikt om rasters te maken voor islamitische geometrische patronen. Het wordt gebruikt om patronen te ontwerpen met 6- en 12-puntige sterren en zeshoeken in de stijl die girih wordt genoemd. De resulterende patronen verbergen echter kenmerkend het constructieraster en presenteren in plaats daarvan een ontwerp van verweven strapwork.

Europa


Patronen van zeven overlappende cirkels zijn te vinden op een Cypro-archaïsche I-beker uit de 8e-7e eeuw voor Christus op Cyprus en Romeinse mozaïeken, bijvoorbeeld in het paleis van Herodes in de 1e eeuw voor Christus.

Het ontwerp is te vinden op een van de zilveren plaquettes van de laat-Romeinse schat van Kaiseraugst (ontdekt in 1961). Het wordt later gevonden als ornament in de gotische architectuur, en nog later in de Europese volkskunst van de vroegmoderne tijd.

Hoge middeleeuwse voorbeelden zijn de Cosmati-trottoirs in Westminster Abbey (13e eeuw). Leonardo da Vinci besprak expliciet de wiskundige verhoudingen van het ontwerp.

Modern gebruik

De naam “Flower of Life” is modern, geassocieerd met de New Age-beweging, en wordt gewoonlijk specifiek toegeschreven aan Drunvalo Melchizedek in zijn boek The Ancient Secret of the Flower of Life (1999).

Het patroon en de moderne naam hebben zich verspreid in een breed scala van gebruik in de populaire cultuur, in mode, sieraden, tatoeages en decoratieve producten. Het patroon in quilten wordt diamanten trouwring of driehoekige trouwring genoemd om het te contrasteren met het vierkante patroon. Naast een incidenteel gebruik in de mode wordt het ook gebruikt in de decoratieve kunsten. Het album Sempiternal (2013) van Bring Me the Horizon gebruikt bijvoorbeeld het raster met 61 overlappende cirkels als het belangrijkste kenmerk van de albumhoes, terwijl het album A Head Full of Dreams (2015) van Coldplay de 19 overlappende cirkels bevat raster als het centrale deel van de albumhoes. Teaserposters ter illustratie van de hoes van A Head Full of Dreams werden in de laatste week van oktober 2015 op grote schaal getoond in de Londense metro.

Het symbool “Zon van de Alpen” (Italiaans Sole delle Alpi) wordt sinds de jaren negentig gebruikt als het embleem van het Padaanse nationalisme in Noord-Italië. Het lijkt op een patroon dat vaak in dat gebied op gebouwen wordt aangetroffen.

Geplaatst op

Een raster van overlappende cirkels

Een raster met overlappende cirkels is een geometrisch patroon van herhalende, overlappende cirkels met een gelijke straal in een tweedimensionale ruimte. Gewoonlijk zijn ontwerpen gebaseerd op cirkels gecentreerd op driehoeken (met de eenvoudige vorm met twee cirkels genaamd vesica piscis) of op het vierkante roosterpatroon van punten.

levensbloem simpel
Patronen van zeven overlappende cirkels verschijnen in historische artefacten vanaf de 7e eeuw voor Christus; ze worden een veelgebruikt ornament in de periode van het Romeinse rijk en overleven in middeleeuwse artistieke tradities, zowel in islamitische kunst (girih-decoraties) als in gotische kunst. De naam “Flower of Life” wordt gegeven aan het patroon van overlappende cirkels in New Age publicaties.

Van bijzonder belang is de rozet met zes bloembladen die is afgeleid van het patroon van de “zeven overlappende cirkels”, ook bekend als “Zon van de Alpen” vanwege het veelvuldige gebruik ervan in alpine volkskunst in de 17e en 18e eeuw.

De driehoekige roostervorm, met cirkelstralen gelijk aan hun scheiding, wordt een zeven overlappend cirkelraster genoemd. Het bevat 6 cirkels die elkaar snijden in een punt, met een 7e cirkel als middelpunt op dat snijpunt.

levensbloem, gelaserd, stam, schijfje
Overlappende cirkels met vergelijkbare geometrische constructies zijn sinds de oudheid vaak gebruikt in verschillende decoratieve kunsten. Het patroon heeft een breed scala aan gebruik gevonden in de populaire cultuur, in mode, sieraden, tatoeages en decoratieve producten.